Οι διαφορετικοί συντελεστές βαρύτητας για κάθε σχολή / τμήμα μπορεί να οδηγήσουν σε παράδοξα αποτελέσματα🔊   06/02/2021
Ένα απλό σενάριο που οδηγεί σε παράδοξα αποτελέσματα
Το σενάριο
Ας υποθέσουμε ότι στις Πανελλαδικές Εξετάσεις συμμετέχουν μόνο 6 υποψήφιοι (μαθητής 1, μαθητής 2 ... μαθητής 6) και υπάρχουν δύο μόνο σχολές (σχολή Α και Σχολή Β) που έχουν μία θέση η κάθε μια.
Ο μαθητής 1 συγκεντρώνει 18.010 μόρια για την σχολή Α και 17.990 για την σχολή Β. Η πρώτη του επιλογή είναι η σχολή Β και η δεύτερη επιλογή του είναι η σχολή Α.
Ο μαθητής 2 συγκεντρώνει 17.990 μόρια για την σχολή Α και 18.010 μόρια για την σχολή Β. Έχει ως πρώτη προτίμηση την σχολή Α και ως δεύτερη τη σχολή Β.
Ο μαθητής 3 συγκεντρώνει 18.000 μόρια και για τις δύο σχολές. Έχει πρώτη επιλογή την σχολή Α και δεύτερη τη σχολή Β.
Οι μαθητές 4 - 6 γράφουν 0 σε όλα. Τους έβαλα στο παράδειγμα για να μην υπάρχει επιρροή στους μαθητές 1 - 3 από την ΕΒΕ.
Τα αποτελέσματα θα φέρουν τον μαθητή 1 στην σχολή Α (δηλαδή στην δεύτερη επιλογή του) και τον μαθητή 2 στην σχολή Β (δηλαδή στην δεύτερη επιλογή του) με 18.010 μόρια και στις δύο περιπτώσεις. Οι μαθητές 3 - 6 δεν θα εισαχθούν πουθενά.
Το (ίσος) παράδοξο
Κανείς δεν εισάγεται στην πρώτη του επιλογή.
Αν ο μαθητής 1 είναι καλύτερος στα Μαθηματικά και η σχολή Α είναι κάποιο τμήμα Μαθηματικών και ο μαθητής 2 είναι καλύτερος στη Φυσική και η σχολή Β είναι κάποιο τμήμα Φυσικής, τότε πιθανόν να μην είναι και τόσο παράδοξο. (Αυτός ο ισχυρισμός προϋποθέτει την παραδοχή ότι η διαφορά στους βαθμούς αντιστοιχεί σε ουσιαστική και μόνιμη διαφορά στις δυνατότητες του κάθε μαθητή στο κάθε ένα μάθημα.)
Αν και η σχολή Α και η σχολή Β είναι τμήματα Φυσικής και θέλουν να πριμοδοτήσουν πολύ το βαθμό στη Φυσική και λίγο το βαθμό στα Μαθηματικά, τότε έχουμε ένα παράδοξο σε όλο του το μεγαλείο. Μπορεί η Α να επέλεξε να δώσει +15% στη Φυσική και +5% στα Μαθηματικά (γιατί θεωρούν «στρόγγυλους» τους αριθμούς που διαιρούνται με το 5), ενώ η Β +16% στη Φυσική και +4% στα Μαθηματικά (γιατί θεωρούν «στρόγγυλους» τους αριθμούς που είναι δυνάμεις του 2).
Το σίγουρα παράδοξο
Ο μαθητής 3 (που δεν εισάγεται πουθενά) καθορίζει το που θα εισαχθούν ο μαθητής 1 και ο μαθητής 2.
Αν ο μαθητής 3 είχε γράψει χειρότερα (από 17.989 μόρια και κάτω και για τις δύο σχολές) οι μαθητές 1 και 2 θα φοιτούσαν και οι δύο στην πρώτη τους επιλογή. Σε αυτή την περίπτωση για τον μαθητή 3 δεν θα άλλαζε τίποτα αφού έτσι κι αλλιώς δεν εισάγεται πουθενά.
Το πρόβλημα
Το να μετράνε περισσότερο ή λιγότερο κάποια μαθήματα ανάλογα με το αντικείμενο του τμήματος, ακούγεται ωραία ιδέα. Δεν γνωρίζω κανέναν που να έχει διατυπώσει επιχειρήματα εναντίων αυτής της ιδέας. Ούτε εγώ διατυπώνω με αυτό το κείμενο διαφωνία με την ιδέα. Αυτό που θέλω να επισημάνω είναι προβλήματα στον τρόπο μοντελοποίησης της.
Στο τέλος, το αν, το τι και το που θα σπουδάσει ο καθένας, θα καθοριστεί από τον αλγόριθμο που αντιστοιχεί στο σύστημα εισαγωγής. Όχι από τις ιδέες και τις προθέσεις των σχεδιαστών και των κριτών του συστήματος.
Σχετικά με το νέο σύστημα Πανελληνίων / Πανελλαδικών Εξετάσεων
Παράδοξο 1 - Πως η ΕΒΕ μπορεί να οδηγήσει σε παράδοξα
Παράδοξο 2 - Πως οι διαφορετικοί συντελεστές βαρύτητας ανά σχολή μπορούν να οδηγήσουν σε παράδοξα
Δείτε στο AeiTei.gr:Συνοπτικά η εικόνα των Πανελληνίων 2025 όλα τα νέα για τις πανελλήνιες εξετάσεις | 
